Các biện pháp xử lý bụi công nghiệp trong nhà xưởng

Hiện nay, tình trạng ô nhiễm không khí ngày càng tăng gây ra những ảnh hưởng lớn tới mọi hoạt động của con người. Đặc biệt trong các nhà xưởng, mức độ ô nhiễm từ khói và bụi đã đến mức báo động. Chính vì vậy, cần quyết liệt thực hiện các biện pháp xử lý bụi công nghiệp để bảo vệ sức khỏe con người và môi trường sống.

Bụi công nghiệp là gì ? có bao nhiêu loại ?

Bụi công nghiệp là các hạt kích thước nhỏ, trọng lượng nhẹ dễ bị phát tán vào không khí dưới dạng rắn hoặc dạng khí gây ra ô nhiễm môi trường. Trong quá trình sản xuất có thể tạo ra các loại bụi kích thước khác nhau và rất khó để thu gom.

Các loại bụi công nghiệp

Trong hoạt động sản xuất công nghiệp thường tạo ra nhiều thành phần bụi khác nhau, bao gồm các loại chính gồm : 

• Bụi silicat, bụi xi măng, bột đá : hoạt động khai thác và sản xuất nguyên vật liệu xây dựng
• Bụi kim loại : gồm mạt sắt, vụn nhôm đồng... từ hoạt động sản xuất máy móc thiết bị
• Bụi gỗ : từ máy cắt, máy mài
• Bụi hữu cơ : từ hoạt động sản xuất vải sợi, chế biến thực phẩm
• Bụi hóa chất : phát ra nguồn khí thải từ hoạt động sơn, nhuộm ...

Đối với các khu chế biến thực phẩm, bụi không chỉ có các hạt khô mà còn có các hạt ướt theo khí hơi nước và khói phát ra môi trường. Cụ thể :

• Bụi siêu mịn khó phát hiện : 0,00110 micromet.
• Bụi mịn nhà xưởng chủ yếu : 0,001 – 0,09 micromet 
• Bụi mịn có thể phát hiện : 0,1 – 10 micromet 
• Bụi lớn hơn 10 micromet không khuếch tán diện rộng

Các nguồn phát thải bụi

Bụi công nghệp nguy hiểm có thể phát tán vào môi trường từ nhiều nguồn khác nhau. Trong các khu công nghiệp có quy hoạch, bụi chủ yếu phát ra từ các ống khói trong các nhà máy lớn, hoặc từ quạt thoáng gió của các làng nghề thủ công quy mô hộ gia đình.

Các nguồn bụi mịn cũng có thể thải trực tiếp ra môi trường tại các công trình xây dựng, các mỏ khai thác khoáng sản ngoài trời. Một số hoạt động vệ sinh công cộng, quét rác đường phố cũng tạo ra lượng bụi rất lớn. 

Trong các khu dân sinh, phần lớn khói và bụi từ các khu xử lý rác thải sinh hoạt. Đặc biệt nguy hiểm là khói độc từ Hành vi đốt rác, lá cây , phế phẩm nông sản cũng tạo ra lượng khói bụi hữu cơ lớn .

Các loại bụi công nghiệp được chứng minh là nguyên nhân dẫn đến rất nhiều loại bệnh cho con người và gây tác hại lớn cho hoạt động sản xuất. Vì thế, ngoài việc xử lý bụi, toàn cộng đồng cần có biện pháp giảm thiểu các nguồn tạo ra khói bụi mới có thể giữ được môi trường sống an toàn.

Xem thêm : Tác hại của bụi đối với máy móc trong sản xuất công nghiệp

Các biện pháp xử lý bụi công nghiệp

Biện pháp phổ biến hiện nay là xử lý bụi khô , bao gồm 2 giai đoạn : thu gom và tách lọc, được thực hiện thông qua các hệ thống hút bụi công nghiệp. Tùy theo nguyên lý hoạt động  có thể chia ra làm 4 phương pháp xử lý bụi trong nhà xưởng như sau :

Phương pháp tách bụi ly tâm :

hay còn gọi là ( cyclone) - hệ thống thu gom luồng khí chứa bụi vào buồng trung tâm, sau đó tiến hành tách văng hạt bụi bằng các ống dạng xoắn ốc.

Phương pháp tách bụi tĩnh điện

là biện pháp ion hóa các hạt bụi lẫn trong luồng không khí khi chúng đi qua buồng thu gom có điện trường lớn, sau đó chúng bị hút bám chặt trên tấm lọc có ion trái dấu. Phương pháp này phù hợp để loại bỏ các hạt bụi có kích thước cỡ 0.01 − 10 µm.

Phương pháp lọc bụi bằng túi vải

Là cách làm khá đơn giản với việc sử dụng các máy hút bụi công nghiệp nhỏ gọn và lưu động. Các máy này hút toàn bộ không khí có chứa bụi vào trong các túi vải lớn. Sau đó không khí đi qua được tấm vải còn bụi bẩn bị chặn lại và rơi xuống ngăn chứa. Ưu điểm của phương pháp này là dễ thực hiện, chi phí thấp . Nhưng nhược điểm là chỉ thu gom được các loại bụi kích thước lớn như vụn gỗ, mùn cưa. Vì vậy phương pháp này thường ứng dụng trong chế tạo máy hút bụi cho xưởng gỗ, nhà máy giấy hay vải.

Phương pháp tách bụi ướt

Là phương pháp rất hữu hiệu dành cho các xưởng sản xuất có nhiều bụi mịn dễ cháy. Có 2 trường hợp xử lý bụi ướt cho nhà xưởng bao gồm :

Đối với quy mô nhỏ, nguyên lý của phương pháp này là : cần làm ẩm bụi bẩn ngăn chúng phát tán vào môi trường. Sau đó sử dụng các máy hút bụi khô và ướt để thu gom các bụi ướt nhanh chóng.

Đối với các nhà máy diện tích rộng , lượng bụi lớn và cần thu gom thường xuyên thì quá trình xử lý bụi bằng phương pháp ướt cần được thực hiện phức tạp hơn 

Các phương pháp khác

Ngoài ra còn nhiều cách để xử lý bụi nhưng ít gặp như : lọc bụi bằng than hoạt tính, lọc bụi bằng màng filter... Nhiều hãng sản xuất trang bị cho máy hút bụi công nghiệp có bộ lọc HEPA để xỷ lý bụi mịn trên mặt sàn hay các bề mặt thiết bị. Đây là giải pháp mang tính tình thế, chỉ phù hợp với lượng bụi ít, làm sạch linh động không thường xuyên.

Nâng cao ý thức phòng chống ô nhiễm khói bụi

Công tác phòng chống ô nhiễm môi trường không chỉ dừng lại ở việc xử lý ô nhễm bụi công nghiệp trong các nhà máy, xí nghiệp. Mà cần đồng loạt thực hiện ở mọi ngành nghề một cách thường xuyên liên tục. Vì vậy, điều quan trong hơn cả chính là phải nâng cao nhận thức của mỗi cá nhân, tổ chức về tác hại của bụi bẩn và khí thải độc hại. Từ đó, từng bước đảm bảo được một môi trường xanh - sạch - an toàn.